Friday, May 10, 2019

Sosyal Medyada Bunlara Dikkat

Selamlar,

Beni uzun süredir rahatsız eden bir konu ile ilgili birşeyler anlatmak isterim.
Aslında insanlara bunu anlatmaya ayıracağım ne zamanım ne de enerjim var ama mağduriyetim ciddi bir seviyeye ulaştı.

Bahsetmek istediğim şey, sosyal meydanın, yani Facebook, Instagram ve Whatsapp uygulamalarının kullanım etiği üzerine.
Tweeter'ı saymıyorum, çünkü onu istismar etme şansı yok. Zaten istismar edilemediği için, birazdan bahsedeceğim ihlalleri yapan arkadaşlar çok kullanmayı tercih etmiyor.

Bahsedeceğim etik kurallar, benim uydurduğum kurallar değil, genelde kabul gören kurallardan derlediklerimdir.
Amacım kimseyi üzmek veya kırmak değil, aksine bir farkındalık yaratmaktır.

Birçok insan, gerçek hayatta kendine yapılsa büyük bir sınır ihlali olarak değerlendireceği hareketleri, teknolojinin cebine girmesinden sonra sanal ortamda ayıp olabileceğini düşünemiyor ve gerçekleştiriyor.
Birebir ilişkilerinde usül erkanı çok iyi bilen insanlar, sanal ortamda kantarın topuzunu bazen kaçırabiliyorlar.

Beni bunlardan bahsetmeye zaman yarattıran olay, geçen gün telefonumun hafızasının dolduğu uyarısını aldıktan sonra gereksiz video ve fotoğraflarımı temizlerken başıma geldi.
Telefonumda onlarca kim olduğunu bilmediğim, hiç tanımadığım insanların fotoğrafları var.
Hayır hayır, mecaz yapmıyorum. Gerçekten hiçbir şekilde ne gördüm ne tanıyorum ve hatta bazıları verdikleri pozlara, tiplerine bakınca çok da muhattap almayı tercih edeceğim izlenimini veren insanlar da değil.
E ne işi var bu adamların benim telefonumda?

1. Whatsapp kullanımı

Whatsapp dediğimiz uygulama bir instant messaging platformu. Yani Türkçesi (anlık mesaj - anında mesaj)
Yani bu uygulamanın amacı, insanlara telefon operatörü üzerinden değil de, onun veya başka bir modemin sağladığı internet network üzerinden mesaj atmak.
Video ve Resim yükleme boyutlarının sınırlı olmasının sebebi de aslında bu.
Yani sizin, özellikle gruplardan, büyük hacimde video, resim ve ses dosyası yüklüyor olmanız, karşınızdaki kişinin hafızasına, alanına, internetine tecavüz ediyor olduğunuz anlamına geliyor.
Eğer insanlara bu platform üzerinden özellikle video göndermek istiyorsanız, bunu bir paylaşım sitesine yükleyip oradan link paylaşmak daha doğru olacaktır.
Eğer bu size zor geliyor, kim uğraşacak diyorsanız, bu sizi ne yazık ki bir MAGANDA yapar.
Örneğin, ben sizin evinize geldiğimde, kalkıp kim tuvalete gidecek ben çok sıkıştım deyip halının ortasına yaparak sizi mağdur etmiyorum.

Ayrıca sizin attığınız mesajı anında iletiyor olduğu için, gruplara veya kişisel kullanıcılara telefonun parmağınızın ucunda olmasından mütevellit düşünmeden attığınız mesajı saat kaçta gönderdiğiniz de önemli.
Gecenin köründe "sonra okur", ya da haftasonu iş ile ilgili bir mesajı atıp "Pazartesi için dikkate alırsın" demek MAGANDALIKTIR.
Bunu gerçekleştirebileceğiniz platform e-postadır.

Geriye dönüşte de etik önemlidir.
Yani yukarıda bahsettiğim kriterlere dikkat ederek atılan bir mesajı, sizin anında mesaj olarak adlandırılan bir platformdan cevaplamanız için geçmesi gereken etik süre maksimum 4 saat olarak nitelendiriliyor.
E-posta için cevap maksimum cevap süresi ise 2 gündür.
Yani evet, o elinizdeki şeyi kullanmanın da bir sorumluluğu var.

Son olarak, gruplar.
Whatsapp grupları için yukarıda belirttiğim kurallara ek olarak, en çok istismar edilen şeyin "Grubun amacı dışında geyik ve konuşmalar" olduğunu görüyorum.
Whatsapp grubunun bir kuruluş amacı vardır. Bu amaç dışında yazılan mesajlar, sizin ilginizi çok çeken bir konuyla ilgili olsa da başkalarını o kadar da ilgilendirmiyor olabilir.
Ha yok, ben kendimi ifade etme açlığı çekiyorum, hayatta bir kere ömrümün zirvesini yaşayamadım, kimse beni sevmiyor, herkes beni öğrenmeli, vb. kaygılar ile gruba konu dışı içerik veya mesaj gönderiyorsanız, bu sizi yine bir MAGANDA yapar.

2 .Facebook ve İnstagram kullanımı

Bu tarz medyaların kullanım alanı daha geniş.
Genel amacı, insanlara internet üzerinde bir duvar tahsis etmek.
Bunlara istediğiniz içeriği, istediğiniz kadar yüklemekte özgürsünüz.
Yok çocuklar görmesin, yok cinsel içerik, yok vahşet gibi konulara girmeyeceğim. Zaten içerik fazla kötüyse Facebook ya da Instagram bunları filtreliyor.
Benim burada bahsetmek istediğim alan daha çok, bu sosyal medya araçlarının yasakları veya kuralları değil, izin verdiği ve kurallarına uyulduğu halde başkalarını mağdur eden davranışlar.
Yani kullanım etiği...

Kendi duvarınızda ne isterseniz paylaşmakta özgürsünüz. Ama kendi duvarınızda.
Kendi duvarınız sizin dünyanız. Orada paylaşılan şeyleri eleştirmek kimsenin haddine düşmez.
İnsanlar içeriğinizi sevmiyorlar ise sizi takip etmemekte ve hatta bloklamakta özgürler.
Yani bir kişi çok mu canlı yayın yapıyor, kapat bildirimi kurtul tabi.
Ama kalp kırmadan, işi oraya getirmeden bir gride buluşmak için bazı dikkat edilmesi gereken noktalar var.
Neticede sizin de amacınız, insanları sıkmadan bir duvar yayını yapmak. İnsanların paylaşımlarınızı es geçmelerini, görmezden gelmelerini istemezsiniz.

Öncelikle Başkasının duvarına birşeyler paylaşırken, her iki uygulamada da filtrasyonlar olmasına rağmen, yine bir sormak gerekiyor.
İnsanlar sizin içeriğinize bir filtre koymamış olabilirler ve belki bilinmesini istemeyen bir yer ve zamandaki durumunu, vb. açık edebilirsiniz.

Ve benim favorim...
İnsanlara "Al bunu sayfanda paylaş, al bunu bunda paylaştır da daha çok kişi görsün" gibi cümleler kuruyorsanız, doğru tahmin ettiniz, MAGANDASINIZ!
Hem de büyük magandasınız!

Bir de Facebook veya Instagramda açtığınız grup içeriklerini tutarlı olarak devam ettirmeniz önemlidir.
Sizin içeriğinizi takip etmek için girmiş insanlar bir süre sonra alakasız içerikleri görmeye başladıklarında, zamanla grubunuzdaki insanlardan olmaya başlarsınız.

Son olarak,
Eğer bir Fecabook veya Instagram hesabını takip ediyorsanız, bu hesabı aktif takip ettiğinizi göstermek önemlidir.
Yani yapılan paylaşımlara arada sırada reaksiyon göstermek gerekir.
Benim bazen Facebook veya Instagram hesabımda unuttuğum insanlar oluyor. Yıllardır ekli ama ne yorum var ne beğeni.
Aktif kullandığını da görüyorum.
Bu bana, biri beni gözetliyor hissi veriyor.
"Stalker" (argo tabiriyla röntgenci) kategorizasyonuna sokabileceğimiz bu insanlar, sizi gizli gizli takip ediyorlar.
Arada bir bu insanları hesaplarımdan atıyorum.
Bunu, yolda giderken karşılaşıp farkına vardığınız bir arkadaşınıza selam vermeden geçmek gibi düşünebilirsiniz. Kaba ve sinsi bir hareket...

Şunu bile yapan gördüm.
Bir paylaşım var, altında da bir yorum var.
Ortak arkadaşımız benim paylaşımımı beğenmiyor, ama gidip paylaşım altındaki arkadaşının yorumuna cevap yazıyor.
Benim duvarımda muhabbet ediyorlar... Benim haricimde, paylaşımın dışında bir muhabbet... :)
Bunu yapıyorsanız, kusura bakmayın ama gene MAGANDASINIZ.

Madem bu kadar şikayetçisin, kapat o zaman diyecekseniz, kapatmak da istemiyorum.
Çünkü gerek yurtdışındaki gerek şehir dışındaki arkadaşlarım, gerekse insanlarla paylaşmak istediğim hobilerim, becerilerim, iş gereği takip ettiğim gruplar vs. var.

Son bir ek.
Sizi hesabından çıkaran insanlara, arkadaşlık isteğinizi kabul etmeyen insanlara kızmayın.
Onlar size karşı dürüst olan ve ne aradığını bilen insanlar.

Bilginize..